Aan de slag in de NT2-klas: handvatten voor beginnende leerkrachten in het volwassenenonderwijs

Leerkrachten die in het volwassenenonderwijs Nederlands aan anderstaligen (NT2) les beginnen te geven, zijn daar soms niet op voorbereid. Ze hebben in hun opleiding als leerkracht vaak weinig inzichten meegekregen over Nederlands taalonderwijs aan deze specifieke doelgroep. Een goede kijk op een aantal aspecten van het onderwijs Nederlands als tweede taal is echter van groot belang om op een didactisch verantwoorde manier te werk te gaan. In deze cursus wordt een aantal aandachtspunten beknopt behandeld.

Programma

Dag 1: Functionele communicatieve taken in de 4 vaardigheden

Volwassenen leren meestal niet zomaar een tweede taal. Zij hebben duidelijke behoeften en een duidelijk leerdoel. Wanneer NT2-leerders merken dat hun cursus aansluit bij hun profiel zullen ze gemotiveerder zijn om de taal te leren en zullen ze ook sneller en effectiever de taal verwerven.

We bekijken hoe we met functionele communicatieve taken hiertoe kunnen bijdragen. De focus ligt op taalvaardigheid en het leren verloopt vanuit herkenbare situaties. Hoe zorgen we ervoor dat cursisten in allerlei activiteiten effectief en maximaal bezig zijn met luisteren, spreken, lezen en schrijven in communicatieve situaties?

Door interactieve werkvormen in te zetten, werken en leren leerders samen. De leerkracht ondersteunt, begeleidt en coacht.

Per vaardigheid komen er een aantal werkvormen aan bod en maken de deelnemers gaandeweg kennis met terminologie uit het NT2-onderwijs.

Dag 2: Woordenschatverwerving

Zonder woorden is er geen communicatie mogelijk. ‘Als je op vakantie gaat, neem je beter een woordenboek mee dan grammatica’ is een bekend citaat.  Woordenschat aanleren is dan ook essentieel bij het leren van een taal.  Een goede didactiek voor die woorden-schatverwerving vormt een belangrijk onderdeel bij taallessen.

In een eerste deel gaan we in op vragen als:

-    hoe ga je om met woordenschatverwerving in de klas?

-    hoeveel woorden bied je aan in een les?

-    welke woorden zijn dat dan?

-    zet je de woorden in lijstjes of in een tekst?

In een tweede deel komt een andere vraag aan de orde: binnen het Europees Referentiekader wordt grote nadruk gelegd op de ontwikkeling van communicatieve taalcompetenties. Welke rol speelt woordenkennis hierin en op welke manier kan dit bijdragen tot de verbetering van de verschillende vaardigheden?

Het vak NT2

NT2 is een heel ander vakgebied dan NT1. Veel aspecten van de Nederlandse taal hebben we als moedertaalsprekers spontaan verworven en komen ook niet aan bod in de lessen Nederlands in het secundair onderwijs. We gaan op typische vakinhoudelijke NT2-expertise in, met speciale aandacht voor het klanksysteem.

Didactische tips and tricks

Op basis van lesobservaties werden een aantal valkuilen vastgesteld waarin veel startende NT2-lesgevers trappen.  We reiken een aantal handvatten aan om deze te vermijden.

Doelstellingen

Inzicht krijgen in belangrijke aspecten en methoden van het Nederlands als tweede taal: een praktische didactiek voor de mondelinge vaardigheden (luisteren–spreken), kennisondersteuning door een efficiënt en effectief woordenschatonderwijs, aandacht voor de taal als geheel bij het taakgericht werken.

In beperkte mate kunnen bestaande handboeken ingekeken worden.

Doelgroep

Beginnende leerkrachten NT2 in het volwassenenonderwijs (CVO, Basiseducatie, VDAB…) en anderen die geïnteresseerd zijn in een aantal basisideeën van het onderwijs NT2 aan volwassenen.

De cursus is niet bedoeld voor leerkrachten werkzaam in alfabetisering of voor leerkrachten die al eerder rond deze onderwerpen bij CNO of elders een nascholing hebben gevolgd.

Begeleiding

Els Le Page startte in 1997 als leerkracht Engels en NT2. Sinds 2001 is zij taalverantwoordelijke Engels bij Linguapolis Universiteit Antwerpen. In die functie is zij verantwoordelijk voor de inhoudelijke aanpak van de lessen en coacht zij taaldocenten. 

Ginny De Vos en Sabine Steemans startten in 1993 als leerkracht NT2. Sinds 2006 zijn zij respectievelijk teamcoördinator Vreemde Talen en NT2 bij Linguapolis Universiteit Antwerpen. In die functie zijn zij verantwoordelijk voor de inhoudelijke aanpak van de lessen en coachen zij taaldocenten.

Praktisch

Drank en syllabus inbegrepen.

Beperkt aantal deelnemers!