Conflicten en pesten, complexe thema’s, ingrijpende gebeurtenissen aanpakken met een herstelcirkel

Vechtpartijen, diefstal, pesterijen, een storende klas(groep) geven motivatieverlies en gevoelens van onveiligheid of wrevel, zowel bij leerkrachten, leerlingen als ouders. Vluchtelingenproblematiek, terroristische aanslagen, het leegspuiten van een brandblusser in de klas, de aanwezigheid van een mes op school… dit zijn ideale gelegenheden om te luisteren naar onze leerlingen en om van fouten leermomenten te maken voor alle leerlingen en leraren.

Als we te snel reageren op de symptomen en onze reactie hierop faalt, zal de wrevel en onveiligheid in de groep enkel stijgen en het onaangepast gedrag zal niet stoppen. Ouders worden te snel gealarmeerd, leerlingen geschorst of heel de klas gestraft.

Door een bestraffende benadering verliezen we kansen voor de jongeren om:

• verantwoordelijkheid op te nemen voor elkaar;
• waakzaam te zijn voor gedrag dat schade aanricht aan de onderlinge relaties;
• hun plichten tegenover hun leerkrachten en klasgenoten te begrijpen;
• deel te nemen aan een democratisch proces om de groepssfeer te herstellen.

Introductie van de herstelgerichte klascirkel is een uitdaging zowel voor leerkracht als leerling. Met deze herstelgerichte aanpak zorgen leerkrachten en leerlingen dat:

• (klas)herstelcirkels een eerlijk proces krijgen;
• wraak en vergelding van de overtreders zeldzaam zijn;
• overtreders meer geneigd zijn hun daad toe te geven als ze weten dat er niet gestraft wordt.

Leerkrachten voelen zich meer tevreden als ze hun leerlingen zien als verantwoordelijke mensen in plaats van slecht functionerende desperado's. Leerlingen tonen verantwoordelijkheid en probleemoplossende vaardigheden als ze hiervoor een toepasbaar forum krijgen. Leerlingen die deelnemen aan een (klas)herstelcirkel vrezen minder voor straf en zijn meer bereid hun verhaal te doen. Het is ook veiliger, vooral voor slachtoffers.

Programma

Via herstelcirkels die verlopen in een strikte structuur, met het gebruik van herstelgerichte taal en met de leraar in de rol van moderator leren leerlingen (en leraren) luisteren, respect tonen voor elkaars mening, verdraagzaamheid en eigenaarschap opnemen. Een ideale methodiek om even stil te staan bij participatie van de leerlingen in de regelgeving van de school.

Oefenen van herstelcirkels bij een incident of een conflict in kleine en grote groepen:

• tussen twee of meer leerlingen, leerling-leerkracht;
• in de klas met duidelijke overtreders en slachtoffers;
• in de klas die niet functioneert, storend gedrag, pesterijen;
• in de klas waar de relatie tussen leerkracht en leerlingen niet goed zit;
• in het team waar de groepsgeest zoek is;
• hoe praten over een ingrijpende gebeurtenis, complexe thema’s en gebeurtenissen op school.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:

• herstelgesprekken voeren bij conflicten tussen twee of meer leerlingen;
• herstelgesprekken voeren bij conflicten tussen leerling en leerkracht;
• herstelgesprekken voeren bij conflicten tussen klasgroepen;
• herstelgesprekken voeren bij conflicten in geval van pestsituaties in een groep;
• herstelgerichte taal gebruiken om over complexe situaties of ingrijpende gebeurtenissen te praten.

Doelgroep

Leerkrachten, leerlingenbegeleiders, opvoeders en directies lager en secundair onderwijs die de tweedaagse basiscursus Herstelgericht handelen met leerlingen. Groeikansen voor de hele school of Een herstelgerichte benadering van probleemgedrag geeft groeikansen aan de leerling, leraar, klas en school (oude benaming) hebben gevolgd.

Begeleiding

Anouk Vroemans is leraar en leerlingenbegeleider Pius X Antwerpen, HERGO-moderator en zelfstandig trainer in verbindende communicatie en herstelgericht werken.

Praktisch

Cursusmateriaal en lunch inbegrepen