NT2-didactiek in de onthaalklas

Een okan–leraar heeft de taak om anderstalige nieuwkomers op een jaar tijd klaar te stomen voor een vervolgtraject in het secundair onderwijs. Dat is geen evidente opdracht. Deze cursus wil okan–leraren de nodige tools aanreiken om het maximum uit een okan–jaar te halen, vertrekkende vanuit de didactiek Nederlands als tweede taal. De belangrijkste bouwstenen van een okan–les worden theoretisch belicht en ingeoefend aan de hand van voorbeelden uit de praktijk.

Programma

DAG 1

Deel 1: Anderstalige nieuwkomers in het onthaalonderwijs

Dé okan–leerling bestaat niet. Door ervaringen uit de praktijk te delen wordt een theoretische profielschets van jonge NT2-leerders gemaakt. We bekijken welke types leerders terug te vinden zijn in de okan–klas en welke van hun eigenschappen bepalend zijn voor hun taalverwerving.

Deel 2: Tweedetaalverwerving

Een tweede taal leren verschilt van het leren van een vreemde taal. We stellen ons begrippenkader scherper en onderzoeken de daaruit voortkomende verschillen in didactische aanpak van het vreemdetalen- en tweedetaalonderwijs.

Deel 3: Woordenschat

Degelijk woordenschatonderwijs is een voorwaarde om tot functioneel taalgebruik te komen. Maar het is zo veel meer dan het aanbieden van woordenlijstjes. We bekijken hoe je zowel impliciet als expliciet aan woordenschatverbreding kan werken, hoe je een selectie van woorden maakt en hoe je deze woorden kan aanbrengen op een manier dat de leerling ze ook echt in de vingers heeft.

Deel 4: Grammatica

Afhankelijk van jouw type leerlingen, zal grammatica een andere rol spelen in je lessen. We bespreken welke aanpak geschikt is voor de verschillende doelgroepen, welke werkvormen daar goed bij aansluiten en welke valkuilen vermeden dienen te worden.

DAG 2

Deel 5: Vaardigheden

De systematiek van de verschillende vaardigheden wordt nader onderzocht. Het verschil tussen verstavaardigheid en begripsvaardigheid zal bijvoorbeeld grote didactische consequenties hebben voor de vaardigheid luisteren, terwijl het voor de vaardigheid lezen erg belangrijk is om te kunnen onderscheiden tussen lagere en hogere leesprocessen.

Voor alle vaardigheden worden er methodieken en werkvormen bekeken, die lessen tegelijkertijd aangenaam en performant kunnen maken.

Deel 6: Feedback en evaluatie

We bekijken hoe je als leerkracht tijdens de les, voor verschillende vaardigheden, relevante feedback kan geven aan je leerlingen. We proberen om naar gelang het profiel van je okan-klas een passend evaluatiemodel te vinden. We belichten enkele mogelijkheden om gericht en met kans op slagen achterstanden te remediëren.

Deel 7: Taalgericht lesgeven in alle okan-lessen

Eerst worden de basisprincipes van het taalgericht vakonderwijs toegelicht. Daarna bekijken we hoe je de ontwikkelingsdoelen okan mee kan nemen in die taalgerichte aanpak. We leren die eerder abstracte doelen te vertalen naar de concrete lesdoelen, met extra aandacht voor het correct interpreteren en hanteren van de verschillende verwerkingsniveaus.

DAG 3

werkbezoek Provinciaal documentatiecentrum Atlas Antwerpen, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen

In de gespecialiseerde bibliotheek DocAtlas worden een aantal methodes, werkvormen en handboeken rond taalontwikkelend onderwijs gepresenteerd. Daarna kan er begeleid worden gegrasduind in de ruime collectie van de bibliotheek, waar naast theoretische werken rond taalverwerving en didactiek voor anderstaligen vooral erg veel op de klaspraktijk gerichte boeken en materialen te vinden zijn.  

Doelstellingen

Deelnemers:

-    verwerven inzicht in de basisprincipes van de NT2-didactiek;

-    leren het verschil tussen verschillende okan–profielen en kunnen daardoor hun lessen aanpassen aan de doelgroep;

-    kunnen fouten van NT2-leerders kaderen in het taalverwervingsproces en kunnen die fouten van daaruit remediëren;

-    maken zich een waaier aan werkvormen eigen die helpen om taalkansen te creëren binnen alle vakken in okan;

-    leren lessen maken vertrekkend vanuit de okan-ontwikkelingsdoelen en de daarbij horende  verwerkingsniveaus.

Doelgroep

Zowel ervaren okan-leerkrachten die graag inspiratie of meer theoretische achtergrond willen, alsook beginnende leerkrachten die een goede start willen maken

Begeleiding

Stien Fonteyn
vervolgschoolcoach, pedagogisch coördinator Sint-Lodewijk Antwerpen.

Praktisch