Taalgericht lesgeven aan ex-okan leerlingen (herhaling)

Steeds meer leraren worden geconfronteerd met ex-okan-leerlingen in de klas.
De slaagkansen van deze leerlingen verhogen is een hele uitdaging.
Inzicht in de systematiek van tweedetaalverwerving kan daarbij helpen.

Deze cursus wil enerzijds leerkrachten tools aanreiken om in meertalige klassen les te geven, met de principes van het taalgericht of taalontwikkelend onderwijs als achtergrond. Anderzijds wil ze vervolgschoolcoaches en andere (taal)ondersteuners op school de nodige bagage geven om het traject van ex-okan-leerlingen op een doelgerichte manier te kunnen ondersteunen.

Programma

DAG 1:

1. Okan naar ex-okan

De slaagkansen van anderstalige nieuwkomers worden onder meer bepaald door de mate waarin hun okan-traject aansluit op hun vervolgtraject. De zogenaamde ‘warme overdracht’. In dit onderdeel van de cursus bekijken we welke rol je daar als leraar of coach in kan spelen. Ben jij als leraar al voldoende op de hoogte van de inhoud & werking van het okan-onderwijs? Investeert jouw school voldoende in een goede start van het vervolgtraject? En hoe kan je daar als coach een actieve rol in spelen? 

2. Tweedetaalverwerving: een theoretisch kader

Mensen maken zich een tweede taal eigen door een samenspel van verschillende cognitieve processen. Als we deze processen begrijpen, kunnen we een tweedetaaldidactiek ontwikkelen: hoe kan een leraar de tweedetaalverwerving gericht en zinvol ondersteunen? 

3. De toepassing: hoe maak je taalgerichte lessen? 

De overstap van de thuistaal die de leerlingen in hun onthaaljaar verwerven naar de schooltaal die in het vervolgtraject gehanteerd wordt, is bijzonder zwaar voor okan-leerlingen. Leraren en coaches weten vaak niet waar te beginnen met remediëren. Net daarom bespreken we in dit onderdeel 4 sleutelmomenten in je lesopbouw, 4 kansen om als leraar of coach meer op maat van de anderstalige nieuwkomers te gaan werken. 

3.1 de lesvoorbereiding
De druk om tegen 30 juni je programma als leraar helemaal af te werken. Daardoor ligt het tempo in de lessen vaak hoger dan ex-okan-leerlingen aankunnen. In dit onderdeel bespreken we hoe je dankzij een doordachte lesopbouw én je doelen kan bereiken én de nodige taalsteun kan inlassen. 

3.2 de evaluatie
Wat mag je verwachten van ex-okan-leerlingen? En hoe flexibel mag je als school zijn in het evalueren van deze leerlingen? We bespreken deze vragen uitgebreid en bekijken enkele goede voorbeelden. 

3.3 de beginsituatie inschatten
Vaak gaat het voor ex-okan-leerlingen al helemaal mis vanaf de start van onze lessen. Maar in veel gevallen hebben wij dat pas veel later door. En dan wordt het eens zo moeilijk om die achterstand te gaan wegwerken. We bespreken hoe we dit probleem kunnen voorkomen: hoe peil je naar de voorkennis van leerlingen? Hoe activeer je relevante kennis die ze voor een vak al hebben verworven? Hoe kan je hen motiveren om er, ondanks een achterstand, toch 100% voor te gaan? 

3.4 aanbrengen van nieuwe leerstof
Zodra je nieuwe kennis wil aanbrengen, valt je vaak op dat de verschillen tussen leerlingen in eenzelfde klas enorm groot kunnen zijn. We bespreken hoe je die verschillen kan opvangen en bij alle leerlingen leerwinst kan boeken.

DAG 2: 

4. Remediëren 

Veel problemen kunnen voorkomen worden door in alle vakken in te zetten op taal ontwikkelend lesgeven. Maar niet allemaal. Soms is bijkomende taalsteun nodig. Dat kan in klasverband of erbuiten. We zetten enkele mogelijkheden op een rijtje en bespreken welk materiaal voorhanden is. We bekijken hoe je de leerling op een correcte manier feedback geeft en bijstuurt. We lijsten typische NT2-fouten op en leren hoe je taalproductie constructief kan bijsturen en leerlingen meer vormgevoeligheid kan aanleren .

Doelstellingen

De deelnemers:

- verwerven inzicht in de basisprincipes van de NT2-didactiek;
- kunnen fouten van NT2- leerders kaderen in het taalverwervingsproces en kunnen die fouten van daaruit remediëren;
- maken zich een waaier aan werkvormen eigen die helpen om taalkansen te creëren in een les;
- kunnen de principes van taalontwikkelend vakonderwijs toepassen op de eigen lespraktijk.

Doelgroep

Leerkrachten secundair onderwijs die geconfronteerd worden met ex-okan leerlingen. Zowel leerkrachten Nederlands, remedial teachers als leerkrachten van praktijk – of zaakvakken die hun onderwijs meer taalverwervingsgericht willen maken. 

Vervolgschoolcoaches die op zoek zijn naar tools om vervolgscholen te ondersteunen bij de begeleiding van ex-okan leerlingen.

Begeleiding

Stien Fonteyn, vervolgschoolcoach, pedagogisch coördinator Sint-Lodewijk Antwerpen.

Praktisch

Beperkt aantal deelnemers.
Syllabus en drank inbegrepen.
Tijdens de eerste lesdag: lunch (soep en broodjesmaaltijd) inbegrepen.