Taalvariatie: over tussentaal en standaardtaal

Nederlandstalig België heeft een ongewoon complexe standaardtaaldynamiek, die periodiek tot heuse taaloorlogen leidt (je herinnert je vast de heisa naar aanleiding van de Tussentaal in Het Verhaal van Vlaanderen). In deze nascholing onderzoeken we waar die lastige standaardtaalsituatie vandaan komt, en hoe we daar als taaldocent mee om kunnen gaan.

Programma

De problematische standaardiseringsgeschiedenis van het Belgische Nederlands heeft misschien een geschreven standaard opgeleverd waar we het allemaal over eens zijn, maar er is nog altijd geen breed aanvaarde gesproken normvariëteit. Waar we in Vlaanderen vooral mee zitten is een extreem geïdeologiseerde taalcontext, waarin we een variëteit op handen dragen die niemand spreekt – het VRT-Nederlands – en een variëteit verguizen (tussentaal) die heel veel jonge Vlamingen spreken.

Doelstellingen

Deze nascholing is in hoofdzaak gericht op de-ideologisering en tabula rasa. We bekijken waar het Vlaamse taalprobleem vandaan komt, hoe je het kan vergelijken met andere Europese taalsituaties, en wat de taalwetenschap over publieke en private taalattitudes te melden heeft. Aan het einde van de ochtend bekijken we kort hoe de nieuwe wetenschappelijke inzichten over standaardtaal in Vlaanderen naar de onderwijspraktijk vertaald kunnen worden.

Na het volgen van de nascholing

• heb je inzicht in de laatste stand van zaken rond wetenschappelijk onderzoek naar standaardtaal/tussentaal en vergelijkbare dynamieken in andere landen;
• herken je de ideologische ingrediënten in taalklachten (lees: de Vijf Redenen waarom taalvariatie slecht zou zijn);
• denk je kritisch na over variatie in standaardtaal;
• weet je welke taalnormen in welke (les)contexten belangrijk zijn.

Doelgroep

Leerkrachten Nederlands 2^de en 3^de graad secundair onderwijs

Begeleiding

Stefan Grondelaers is als senior onderzoeker taalvariatie verbonden aan het Meertens Instituut Amsterdam, maar daarvoor doceerde hij (Nederlandse) taalwetenschap in Leuven, Leiden, Keulen, Leipzig en Nijmegen. Grondelaers koppelt zijn experimentele onderzoek naar standaardtaalvariatie graag aan valorisatieactiviteiten op het gebied van taalbeleid en taalonderwijs.   

Praktisch

Cursusmateriaal inbegrepen

Mee te brengen door cursist

Smartphone

Verwachte voorbereiding door deelnemer

Graag een aantal teksten lezen die je vooraf doorgestuurd krijgt door de lesgever