2de Dag van de differentiatie in het secundair onderwijs - Keuzesessie reeks 1 (11:15 - 12:30)

De huidige generatie schoolboeken en eigen cursussen van leraren zijn van hoge kwaliteit, maar richten zich nog steeds op het gemiddeld profiel van leerlingen binnen een bepaalde richting of school. Dit zorgt ervoor dat bij het voorbereiden van lessen, omgaan met een heterogeen publiek als extra taakbelasting ervaren wordt.
Graag zouden we deze beweging omdraaien. Eerder dan het nemen van ad hoc aanpassingen op basis van leerlingen in een bepaalde klas, pleiten we voor een lesopbouw die rekening houdt met de mogelijkheid aan differentiatie.
Vertrekkend van een doelgerichte aanpak, reiken we tools aan om bij het vormgeven van lessen ondersteuning en uitbreiding in te bouwen.
Met deze sessie willen we pleiten voor diversiteit als uitgangspunt.
We formuleren een eenvoudig model voor een ondersteunend én uitbreidend traject.

Doelgroep: iedereen (de focus ligt op taalvakken).

Gino Bombeke, lector SLO Talen en vakbegeleider Nederlands.

Een multiculturele school in hartje Antwerpen waar verschillende (thuis)culturen elkaar de hand reiken. Die rijkdom als hefboom leren gebruiken om leerlingen maximale ontplooiingskansen aan te reiken.
Samen tot aan de meet met haalbare individuele leertrajecten waar nodig is onze uitdaging in de breedste zin van het woord. Hoe slaag je erin om een warme, leer-krachtige omgeving voor ieder kind te creëren? Welk engagement verwacht je  van directie, collega’s en leerlingen in dit verhaal?

Doelgroep: iedereen.

Peggy Geysels & Suze Daems, Stedelijk Lyceum Quellin.

Leerlingen in een klas verschillen in hun (voor)kennis van de doeltaal, maar ook in hun interesses en favoriete manier van leren. Hoe speel je daar als taalleerkracht op in? Hoe maak je van die verschillen een sterkte?
Door middel van enkele coöperatieve leertechnieken en voorbeelden (uit de lessen Engels) wordt een mogelijk antwoord gegeven op deze (en andere) vragen.

Doelgroep: leerkrachten moderne vreemde talen.

Jeroen Masson, leraar Engels ES Mol, doctoraatsonderzoeker rond differentiatie UGent.

Hoe speel je in op verschillen in instructiebehoefte tussen je leerlingen? Wat doe je met leerlingen die meer of minder uitleg nodig hebben dan de rest van hun klasgenoten? In deze sessie bekijken we de belangrijkste vormen van gedifferentieerde instructie (verlengde instructie, ingebedde instructie, preteaching) en bekijken we wanneer en hoe deze best worden ingezet in een leerproces. We besteden daarbij uitgebreid aandacht aan het klasmanagement van zo’n gedifferentieerde les.

Doelgroep: leerkrachten algemene vakken s.o.

Wouter Smets, onderzoeker - lerarenopleider Karel de Grote Hogeschool.

Je ervaart enkele werkvormen, die je kan inzetten om in te spelen op de diversiteit in de klas. We koppelen deze aanpak aan een theoretisch kader over differentiatie. Daarnaast maken we de transfer naar de eigen klaspraktijk: hoe kan jij deze werkvormen specifiek in jouw les inzetten en wat is de meerwaarde ervan?

Doelgroep: iedereen.

Els Tanghe, lerarenopleider.

Differentiatie is hot. En terecht, want we willen onze leerlingen toch allemaal zo goed mogelijk begeleiden? Een gedifferentieerde aanpak dringt zich dan ook op.
Bij het woord differentiatie denken vele leerkrachten spontaan aan veel meer werk, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Door ICT in te zetten, geraak je al een heel eind.
Bovendien krijg je ook een goed zicht op de individuele prestaties van de leerlingen. Differentiatie en ICT? Een goed idee!
De deelnemers krijgen een reeks tools aangereikt waarmee ze zelf aan de slag kunnen.
De sessie zal interactief verlopen.

Doelgroep: alle leerkrachten. De focus ligt op talen, maar vele tools kunnen ook in andere vakken worden toegepast.

Carl Boel, lerarenopleider Nederlands Thomas More en UGent.

Leerlingen in de derde graad (ASO) moeten nog steeds teveel stilzitten, zwijgen en luisteren. Velen onder hen zijn afhankelijk van de leerkracht vooraan, in plaats van een beroep te doen op hun eigen ‘leer-kracht’. Als voorbereiding op het hoger onderwijs (efficiënt studietempo en doelgerichte studiehouding) en om demotivatie en schoolmoeheid om te zetten in positieve energie gaan de leerlingen zoveel mogelijk zélf met de leerstof aan de slag. Binnenklasdifferentiatie (of  ‘personaliseren’) ontstaat dan vanzelf.

Met de hulp van een stappenplan worden de zelfredzaamheid en verantwoordelijkheidszin van de leerling aangemoedigd. Deadlines (voor gekozen instructievorm, opgedane kennis, oefeningen, zelftest…) moeten gehaald worden, maar iedere leerling doet dat op zijn haalbare tempo (sommigen hanteren daarvoor ook ‘flipping the classroom’).

Doelgroep: leerkrachten 2^de en 3^de graad ASO/TSO

Inge Van Bogaert, leerkracht, leer- en jongerencoach, auteur handboek.

Leerlingen derde graad die niet voor een wetenschappelijke richting kiezen hebben toch nog enkele wetenschappelijke eindtermen te halen. Binnen het vak natuurwetenschappen kan dit op een gedifferentieerde manier. Tijdens deze sessie wordt als voorbeeld uiteengezet hoe leerlingen het hele thema “Materie en stofomzettingen” op een zelfstandige manier kunnen verwerken. Enkele werkvormen voor zelfstandig werk komen aan bod. Daarnaast wordt een eenvoudig opvolgingssysteem voorgesteld.

Doelgroep: leerkrachten 2de en 3de graad.

Vincent Taverniers, leraar.