Focus op Taal II - secundair onderwijs: 'Van taalzwak naar taalrijk: ta(a)lrijke leerlingen ondersteunen bij hun taalontwikkeling' - Ronde 1 (09:50 - 10:50)

Maak kennis met een succesvolle, evidence-based methodiek die leerlingen taal geeft: LIST = leesinterventie op school met een totaalaanpak. Ik geef je graag een inkijk in het stappenplan van engagementen die nodig zijn voor een duurzame implementatie van leesbevordering op school.

Katrien Goossens is pedagogisch medewerker voor LIST bij Scholengroep Gent. 

Taal is voor veel leerlingen van de A-finaliteit een struikelblok. Leraren krijgen hiervoor de laatste jaren allerlei didactische kaders en modellen voorgeschoteld. Hoe gebruik je deze tools concreet in je klaspraktijk? En hoe ga je aan de slag met taal bij leren in samenhang? Tijdens deze sessie verkennen we de kaders aan de hand van enkele voorbeelden die we bekijken door een didactische bril.

Maarten De Beucker is leerkracht PAV aan het Scheppersinstituut Deurne & Antwerpen, lerarenopleider PAV aan de Universiteit Antwerpen en pedagogisch begeleider PAV/MAVO, Mens & Samenleving en klasmanagement bij CEBECO.

Hoe organiseer je de lessen zo dat leerlingen echt werken aan hun schrijfgroei? Hoe beoordeel je hun werk? En, niet onbelangrijk, hoe hou je de verbeterlast binnen de perken?

Jella Di Perna was lerares Nederlands-Engels, lector taalvaardigheid aan de PXL en Arteveldehogeschool, vorser vakdidactiek en vakassistent Nederlands aan de UAntwerpen en de UGent, nascholer talenbeleid, pedagogisch begeleider, taalcoach en schooldirecteur. Ze heeft vooral expertise opgebouwd rond taalontwikkeling, taalvaardigheidsbevordering en talenbeleid.

Leerkrachten bieden hun leerlingen op verschillende manieren ondersteuning bij hun taalontwikkeling. Soms gebeurt dat op eigen initiatief, soms op initiatief van het GOK-team of de directie, en nog soms omdat de onderwijsinspectie het graag ziet gebeuren. Wanneer die initiatieven over leerkrachten, leerjaren en vakken heen strategisch en preventief zijn ingebed in de werking van de school, spreekt men van een taalbeleid. Maar zo’n taalbeleid implementeren is gemakkelijker gezegd dan gedaan. In deze sessie bestuderen we hoe een taalbeleid de initiatieven van individuele leerkrachten kan versterken. Aan de hand van recente onderzoeksinzichten en praktijkvoorbeelden bekijken we waarom taalbeleid soms moeizaam verloopt, en welke strategieën kunnen helpen om op de uitdagingen in te spelen.

Marieke Vanbuel werkt als postdoctoraal onderzoeker aan de UGent rond thema’s over taalbeleid, taalonderwijseffectiviteit en tweedetaalverwerving.

Als vervolgschoolcoaches hebben we de taak om leerkrachten te ondersteunen in het lesgeven aan ex-OKAN'ers. Veel tips die we geven vertrekken vanuit het taalontwikkelend lesgeven en bevorderen de taalontwikkeling van àlle leerlingen in de klas. We deden een bevraging naar de noden bij leerkrachten en verzamelden goede (taal)praktijken binnen onze school. Met een interactieve workshop rond taalontwikkelend lesgeven willen we leerkrachten inspireren door ze de principes uit te leggen, tips te geven en goede praktijken te delen. Onze jaarlijkse taalacties en onze '10 speerpunten taal' maken het Talenbeleid concreet, alsook de klemtoon op meertaligheid. 

Barbara Gabriëls en Ruben Feys (OKAN vervolgschoolcoaches Tectura Groenkouter; ondersteunen schoolteams en leerkrachten in het lesgeven aan ex-OKAN'ers) en Gwen Engels (Taalcoach Tectura Groenkouter, ondersteunt ex-OKAN'ers en hun leerkrachten op vlak van taal).

Je ziet hen zo voor je: de leerlingen die met de beste wil van de wereld niet weten hoe ze aan de opdracht kunnen beginnen, naast klasgenoten die er op een-twee-drie mee weg zijn. De taalkloof tussen wie kan en wie niet lijkt onoverbrugbaar, maar... dat is buiten de leerkracht gerekend. Met een waaier aan scaffolding tips en tricks, de ene leerling heeft er wat meer nodig dan de andere, worden zelfs de meest uitdagende opdrachten haalbaar(der). Na deze sessie vol praktijkvoorbeelden hanteer jij ongetwijfeld ook scaffolding als vuistregel in je lespraktijk. 

Nele Kempenaers is leerkracht Engels in de derde graad aso-tso-bso in het Sint-Jozefinstituut in Kontich en praktijkassistent Engels in de EduMa (Universiteit Antwerpen).