(i)STEM, what else? iSTEM-methodologie en uitgewerkte projecten - Ronde 2 (11:45 - 13:00)

Prof. Dr. Ir. Dehaene en Carla Verhoelst vertellen je hoe zij aan de slag zijn gegaan met de nieuwe eindtermen om het vak STEM in te richten op 1 lestijd per week in het ASO 2de graad (richting Latijn en natuurwetenschappen). Het resultaat is een project rond luchtkwaliteit, waarbij leerlingen op biologisch en chemisch vlak luchtverontreiniging aantonen én zelf een fijnstofmeter programmeren met Arduino.

Wim Dehaene is sinds 2002 professor aan het departement Elektrotechniek van de KU Leuven. Zijn onderzoeksexpertise ligt in het domein van de micro-elektronica. Hij is daarnaast erg actief in onderzoek en ontwikkeling van STEM-didactiek voor het secundair onderwijs.

Carla Verhoelst is leerkracht biologie en STEM in Paridaens, Leuven.

Doelgroep: STEM-leerkrachten 2de graad (doorstroom - sterke STEM-richting)

Het lespakket 'Leven op Mars' richt zich tot leerlingen STEM-wetenschappen en STEM-technieken van de 1ste graad. Het maakt hen bewust van de plaats van de aarde in het heelal, meer bepaald in het zonnestelsel. De centrale verwonderingsvraag draait om het onderzoek of er buitenaards leven op Mars is (geweest). Leerlingen komen tot een wetenschappelijk gefundeerd antwoord vanuit een aantal deeluitdagingen:

• Module 1: Leven: wat en waar?
• Module 2: Hoe ver is Mars? Schaalmodel van ons zonnestelsel creëren.
• Module 3: Kijken naar Mars: een telescoop bouwen.
• Module 4: Is er water op Mars (geweest)? Een geologisch onderzoek

De modules zijn zo opgebouwd dat ze een duidelijke samenhang vertonen, maar ook los van elkaar gebruikt kunnen worden. Tijdens deze sessie maak je kennis met het lespakket en een aantal vakdidactische tools. Het lesmateriaal werd ontwikkeld i.s.m. iSTEM Inkleuren, Esero en Volkssterrenwacht Armand Pien. 

Renaat Frans is vakdidacticus fysica en lerarenopleider aan hogeschool UCLL te Diepenbeek. Hij is medeoprichter van de onderzoeksgroep Art of Teaching.

Katrien Vyvey behaalde een doctoraat in de fysica aan de KULeuven.  Ze was 10 jaar docent aan de lerarenopleiding van Thomas More.  Ze werkt nu als vakdidactisch onderzoeker fysica en STEM aan de UCLL hogeschool campus Diepenbeek. 

Jeroen Op den Kelder is medewerker van de vakdidactische onderzoeksgroep Art of Teaching van de lerarenopleiding van de hogeschool UCLL te Diepenbeek.

Doelgroep: Leerkrachten STEM en wetenschappen van de 1ste graad secundair onderwijs, maar het lespakket kan ook in de hogere jaren van het secundair onderwijs gebruikt worden.

Het traject 'Spaghettibruggen bouwen' is ontwikkeld als een kennismaking met het vak STEM, waarbij er weinig voorkennis van de leerlingen verwacht wordt. We hebben a.d.h.v. kleine ingrepen ook aandacht besteed aan taalondersteuning, -versterking en aan beeldvorming rond STEM-beroepen. De leerlingen kunnen tijdens deze lessen hun eigen talenten ontdekken en groepsdynamieken rond het proces van het bouwen van een spaghettibrug ervaren. De lessen gaan bewust van een meer open, chaotische aanpak zonder beperking op de hoeveelheid te gebruiken spaghetti tot meer geformaliseerde taakverdelingen, bouwtips, schets en verdere voorwaarden. Finaal wordt een uitdaging van het bouwen van de sterkste spaghettibrug ook met de leerkracht(en) aangegaan om alle leerlingen tot het einde gemotiveerd te houden. De leerlingen komen meteen in contact met probleemgecentreerd, ontwerpend, samenwerkend en oplossingsgericht leren, terwijl de leerkrachten hun leerlingen ook beter leren kennen.

Ron Merken is coördinator van het 'STEM-steunpunt Brussel', een project van de Universitaire Associatie van Brussel (UAB) met als doel leerkrachten te ondersteunen met de implementatie van interdisciplinair STEM-onderwijs.

Doelgroep: Leerkrachten STEM 1ste graad

In deze workshop nemen we het geïntegreerde lessenpakket ‘Museumbeveiliging’, dat binnen STEM@school ontwikkeld werd voor de 2de graad, onder de loep. We delen onze ervaringen bij het ontwerpen van dit lessenpakket en het implementeren ervan bij leerlingen in het 3de jaar. We bekijken samen de projectfiche van dit lessenpakket en gaan met jou in gesprek over hoe je dit in de klas kan implementeren: welke eindtermen je vanuit jouw STEM-vakgebied zou kunnen koppelen aan dit lessenpakket, welke leerkansen dit pakket biedt voor je leerlingen en met welke uitdagingen je rekening moet houden.

Als industrieel ingenieur elektromechanica en leraar, voltooide Jolien De Meester een doctoraat binnen STEM@school bij Prof. dr. ir. Wim Dehaene, op basis waarvan ze het online platform ‘COOL voor iSTEM’ ontwikkelde ter ondersteuning van het ontwerp van iSTEM-leermateriaal. Als postdoc onderzoeker verzorgt ze nu de vakken Didactiek en Stage iSTEM in de vernieuwde lerarenopleiding aan KU Leuven.

Als licentiaat wiskunde met aggregaat gaf Gerda Somers meer dan 40 jaar les in het secundair onderwijs in het Heilig Hartinstituut Heverlee. Vanuit haar enthousiasme voor wiskunde en wetenschappen had ze een voortrekkersrol in de ontwikkeling van de Junior College STEM-module over de wiskunde achter Google, wiskundehandboeken Delta Nova, verschillende projecten voor STEM@school en lokale en internationale samenwerkingen die daarop volgden.

Doelgroep: Leerkrachten die één of meerdere vakken binnen één of meerdere van de STEM-disciplines geven in de 2de graad, STEM-coördinatoren

We nemen jullie mee in de wereld van STEM bij het maken van een insectenhotel. We tonen aan de hand van dit uitgewerkte voorbeeld op welke manier je een bestaand project 'stemmig' kan maken. Daarnaast deelt een leerkracht haar ervaringen bij het uittesten van dit project.

Tine Feyaerts is pedagogische begeleidster Techniek en STEM 1ste graad. Ze heeft leservaring en het schrijven van projecten zit in haar vingers. Daarnaast heeft ze een goed zicht op de didactiek in praktijkvakken.

Katrien Van Stiphout is dit jaar gestart aan haar 22ste schooljaar als leerkracht techniek en STEM-technieken. Ze heeft al in verschillende richtingen les gegeven, maar staat nu voornamelijk in de B-stroom en doet dit met veel enthousiasme.

Doelgroep: STEM-leerkrachten 1ste graad

In deze workshop rond het project STEM-mige muziek doorlopen we het project a.d.h.v. de projectfiche, gevolgd door een getuigenis van een leerkracht die het traject mee heeft ontwikkeld. Daarna is er tijd voor een vragenronde en een voorbeeld van een activiteit uit het traject.

Als medewerker van het STEM-steunpunt Brussel was Zino Boisdenghien als coach betrokken in het ontwikkelen van dit STEM-traject.

Jos Maes is leraar muziek en kunst in het secundair onderwijs en de academische lerarenopleiding.

Doelgroep: STEM-leerkrachten 1ste graad