STEM in het basisonderwijs - Workshops reeks 1 (11:00 - 12:15)

Koen Pierlet werkte jarenlang in het (Bu)BaO en is nu educatief medewerker bij RVO-Society. Zo is hij bijna elke dag in een andere school om met het team aan de slag te gaan met ‘Techniek en STEM’.

Ook in het basisonderwijs evolueren we stilaan naar STEM. Hoe kun je wetenschap, technologie, engineering en wiskunde aan bod laten komen in je activiteiten of hoe maak je van een techniek-activiteit een goede STEM-activiteit?
Als je aan 'Techniek' werkt in je klas, is het slechts een kleine stap naar 'STEM'. In deze sessie integreren we natuurwetenschappen, onderzoekend leren, ontwerpen en realiseren én wiskunde. Van een eenvoudige techniekactiviteit maken we een STEM-activiteit.  Een hands-on sessie waarbij jouw STEM-vaardigheden zeker van pas komen!

(deze sessie is geschikt voor het kleuteronderwijs)

Jan Tilley is pedagogisch begeleider en praktijklector wereldoriëntatie en STEM, nascholer techniek en leerkracht lager onderwijs.

Tijdens deze sessie krijgt u:

• een korte en verhelderende verduidelijking van het onderscheid tussen wetenschap, techniek en engineering d.m.v. een concreet voorbeeld;
• een situering van STEM en onderzoekend en ontwerpend leren binnen wereldoriëntatie;
• een aantal concrete voorbeelden van STEM-activiteiten die de integratie van STEM binnen thema’s wereldoriëntatie zullen verduidelijken. STEM is immers geen vak apart in het basisonderwijs en we opteren dus voor een geïntegreerde aanpak. Om STEM een plaats te geven in je onderwijs hoef je geen bijzondere en/of dure materialen te hebben. Met eenvoudige huis-, tuin- en keukenmaterialen kunnen we binnen de basisschool STEM helemaal realiseren;
• een brainstormmoment rond STEM in de eigen klaspraktijk.

(deze sessie is geschikt voor alle graden lager onderwijs)

Remko Meys is praktijkcoördinator en onderzoeksmedewerker van het Expertisecentrum Onderwijsinnovatie.

In deze sessie gaan we een aantal activiteiten voor lager onderwijs zelf uitproberen om op die manier meer voeling te krijgen met het PK-model dat voorgesteld werd tijdens de plenumlezing. Het PK-model bestaat uit 2 lagen: een eerste laag bestaat uit richtlijnen voor de leraar om STEM-onderwijs vorm te geven; er is daarbij sprake van 4 Pijlers. De tweede laag omvat 10 Kerncomponenten die het veelzijdig leerproces van de leerlingen weergeven.
We stellen daarnaast ook een website voor met uitgewerkte activiteiten voor kleuter- en lager onderwijs.

(deze sessie is geschikt voor alle graden lager onderwijs)

Renilde Dewaelheyns is directeur in de GO! Basisschool De Luchtballon in Tienen.

Welke planeet kan je veroveren met je raket? ‘Raketten’ is een onderwerp dat kinderen weet te boeien. Bij deze sessie gaan we zelf een raket ontwerpen en bouwen, die we daarna kunnen afschieten vanaf onze eigen lanceerbasis. Na een eerste proefvlucht proberen we ons systeem te verbeteren en uit te breiden. Deze sessie is een mooi voorbeeld van een STEM-activiteit met overwegend kosteloze materialen. We combineren een theoretisch kader met praktische oefeningen.

(deze sessie is geschikt voor alle graden lager onderwijs)

Jelle De Schrijver is lerarenopleider, wetenschappen en onderzoeker Wetenschapsonderwijs aan  Odisee Hogeschool. Als coördinator van onderzoekskern ExploRatio bouwt hij aan diverse projecten gericht op dialoog, reflectie en experiment in het STEM-onderwijs.

Leeft een appel? Kan je praten met een mier?  Kan een boom zwanger worden? Leerlingen formuleren honderden vragen die blijk geven van verwondering over natuur, wetenschap, techniek en STEM. De methodiek van het filosoferen laat toe de vragen te gebruiken als startpunt voor een onderzoek. FiloZoo prikkelt de motivatie voor STEM en de onderzoekende houding van kinderen.

In deze sessie zullen we toelichten, demonstreren en onderzoeken hoe FiloZoo het wereldoriëntatie-onderwijs kan versterken. Denkdieren helpen leerlingen verschillende denkhoudingen aan te nemen: de filokikker, de exploraf, het kenniskonijn, twijfelschaap en argumenteerbeer nemen de kinderen mee op STEM-avontuur.

(deze sessie is geschikt voor alle graden lager onderwijs)

Arjan Van Haver is leerkracht in het 5^e leerjaar GO! Alice Nahon in Putte en techniekcoach.

In deze sessie krijgt u een heel wat concrete voorbeelden uit de klaspraktijk, gebracht door een techniekcoach. U krijgt toelichting en verduidelijking bij een aantal technieklessen aan de hand van voorbeeldlessen van collega’s. Verder komt ook aan bod: hoe STEM evalueren en ‘vastleggen’. Een uiteenzetting over het eigen ontwerp van een leerlijn rond elektriciteit vervolledigt deze praktisch opgezette workshop.

(deze sessie is geschikt voor de 2^de en 3^de graad lager onderwijs)

Niek D'Hondt, wetenschapscommunicator die mee aan de wieg stond van het eerste doe-het-zelf-biolabo in Vlaanderen, ReaGent. Niek is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van workshops in Ekoli. Ekoli brengt wetenschappen in de praktijk voor kansengroepen, jongeren van 6 tot 18 jaar en leerkrachten met praktische en moderne workshops op maat.

Dat de wereld nood heeft aan duurzame oplossingen die volgende generaties zicht geven op een betere toekomst, is ondertussen geen nieuws meer. In deze workshop gaan we alvast op zoek naar een oplossing voor de productie van leder, waarvoor vandaag de dag nog miljarden dieren gekweekt worden, vaak in slechte omstandigheden. Bij het maken van Kombucha, thee gefermenteerd met een symbiotische cultuur van gisten en bacteriën, wordt een zwam gevormd. Deze bestaat hoofdzakelijk uit cellulose, waarmee een vegetarisch leder kan gevormd worden met gelijkaardige eigenschappen als dierlijk leder met een zelfde resem aan toepassingen (kledij, schoenen…). Deze hands-on en leerrijke workshop is dan ook ideaal om creatief met je klas aan de slag te laten gaan als pioniers in het zoeken naar de duurzame oplossingen voor de uitdagingen van morgen.                

(deze sessie is geschikt voor de 2^de en 3^de graad lager onderwijs)