Spel- en werkvormen inzetten voor coöperatief leren

Hoe kom je tegemoet aan individuele verschillen tussen leerlingen? Hoe zorg je ervoor dat hun aandeel van gemiddeld maximaal één minuut spreken per lesuur exponentieel toeneemt? Hoe verhoog je de motivatie van leerlingen voor je vak? Een effectieve manier om aan deze actuele onderwijsbehoeften tegemoet te komen, is het inschakelen van coöperatieve didactische werkvormen.

Maar als je de leerlingen laat samenwerken in een groepje, draait het er vaak op uit dat enkele ijverigen de trein trekken en de rest van het groepje er zijn karretje aan vasthangt. Dat is erg frustrerend, niet in het minst voor de leerlingen zelf! En bovendien: hoe kan je het groepswerk evalueren op een eerlijke en steekhoudende manier?

We benaderen de nascholing op een lichtvoetige en creatieve manier via gevarieerde en praktijkgerichte oefeningen. Als deelnemer doorloop je een groot aantal van de speelse werkvormen die coöperatief leren mogelijk maken. De nascholing is opgebouwd uit verschillende interactieve componenten, waarbij de deelnemers zelfontdekkend, ervaringsgericht en samenwerkend de inzichten verwerven. We verwachten daarom een actieve deelname aan deze vorming.

Programma

Als deelnemer ervaar je via o.m. een muurkrant, allerlei spellen, hoekenwerk, carrouselleren, posterpresentaties, peerteaching en -evaluatie hoe je werkvormen voor coöperatief leren kan inzetten. Door te werken met de informatiekloof en technieken zoals 'genummerde hoofden' vermijd je het fenomeen van de 'vlijtige leerling' en de 'profiteur' bij het groepswerk. Je leert de randvoorwaarden, de valkuilen en de voor- en nadelen van werkvormen voor CL kennen: Waarom zou je samen leren? Hoe kan je samen leren? Hoe kan je coöperatief leren als leraar organiseren? Wat is je rol als leraar bij coöperatief leren (vooraf, tijdens en na de opdracht)? Wat zijn de doelen van coöperatief leren? Hoe ontwikkel je de sociale vaardigheden die noodzakelijk zijn om coöperatief leren te laten slagen? Hoe evalueer je bij coöperatief leren? Ook manieren om storend leerlingengedrag preventief aan te pakken passeren de revue.

Voormiddag

• Korte inleiding: krachtige leeromgeving, activerende werkvormen, leerstijlen.
• Componenten van coöperatief leren: positieve wederzijdse afhankelijkheid, individuele aanspreekbaarheid, directe interactie, sociale vaardigheden, groepsreflectie.
• Verdeling in werkgroepjes voor hoekenwerk: elk groepje analyseert en beoordeelt een coöperatieve werkvorm aan de hand van afgebakende opdrachten.
• Plenaire bespreking: pro's en contra's van de werkvorm, inzetmogelijkheden.

Namiddag

• Korte inleiding: rol van de leraar, coachingsstijlen, evaluatie.
• Intervisie en peerteaching: de groepjes lichten elkaar de uitgewerkte opdracht toe.
• Uitwerking van een gepaste evaluatievorm voor de werkvorm.
• Plenaire nabespreking en evaluatie.

Doelstellingen

De deelnemers:

• maken op een interactieve, speelse en stapsgewijze manier kennis met coöperatief leren;
• krijgen inzicht in de verschillende coöperatieve werkvormen door deze werkvormen zelf uit te testen;
• kennen de criteria, randvoorwaarden en valkuilen van de nieuwe werkvormen;
• krijgen inzicht in de manieren waarop omgaan met verschillende leerstijlen bij leerlingen noodzakelijk leidt tot differentiatie;
• leren hoe differentiatie via coöperatief leren vorm kan gegeven worden;
• kunnen strategieën inzetten om binnen hun vakgroepwerking inhoudelijke kennisdeling en uitwisseling van lesideeën met coöperatief leren aan te zwengelen.

Doelgroep

Leraren (alle vakken) en directies (buitengewoon) secundair onderwijs.