Interacties en relaties: de sleutel voor goed kleuteronderwijs?

Deze nascholing werd eerder aangeboden onder de titel 'Werken aan (nog) betere interacties en relaties als sleutel voor goed kleuteronderwijs'.

Wat maakt kleuteronderwijs sterk? Hoe kun jij het verschil maken voor elk kind in je klas? Het antwoord lijkt te schuilen in de gesprekken die je voert met de kleuters. Sterke, kwaliteitsvolle interacties zijn liefdevol, pedagogisch en taal- en denkontwikkelend.

Maar wat betekent dat in de praktijk? In deze evidence-informed vorming maken we kennis met de verschillende aspecten en oefenen we ook in kleine groepjes deze vaardigheden.

Programma

Kleuteronderwijs kan het verschil maken, maar helaas doet niet elke kleuterschool dat. Onderzoek laat zien dat positieve effecten enkel plaatsvinden wanneer er sprake is van goed kleuteronderwijs. Maar wat is dat nu, goed kleuteronderwijs?

Eén van de belangrijkste manieren om aan goed kleuteronderwijs te werken, blijkt het aangaan van gesprekken. Kleuters leren ontzettend veel uit kwaliteitsvolle gesprekken in de klas. Als de juf interactie slim aanpakt, ontwikkelen de kleuters niet alleen hun taal- en denkvaardigheid maar ook sociale vaardigheden.

Kwaliteitsvolle interacties zijn:

• liefdevol en verbindend
• pedagogisch en organisatorisch
• taal- en denkontwikkelend

Uit recent onderzoek van de Vlaamse inspectie bleek dat de meeste kleuterleerkrachten sterk zijn in liefdevolle en verbindende interacties, maar dat er nog veel kansen tot taal- en denkontwikkelende gesprekken blijven liggen. In deze sessie hebben we oog voor de drie aspecten, maar oefenen we toch extra op het voeren van die uitdagende taal-denk-gesprekken.

Daarnaast verdiepen we ons ook in pedagogische en organisatorische interacties. Hoe je omgaat met ongewenst gedrag in de klas bepaalt immers mee de kwaliteit van je onderwijs. Wat zijn alternatieven voor straffen en belonen? En hoe pas je dit in de praktijk toe? We staan stil bij de invloed van taal en onze ideeën op de praktijk en oefenen in groepjes alternatieve werkwijzen. We delen moeilijke casussen en zoeken samen naar oplossingen.

Deze vorming wordt gegeven in 2 dagen.

Dag 1:

• Overzicht van recente inzichten over kwaliteitsvol kleuteronderwijs: van executieve functies tot plannen en loose parts, ... Wat is het en wat kunnen wij daar in onze klas mee doen?
• Stilstaan bij eigen visie
• liefdevolle, affectieve relaties in de kleuterklas:
  • wat, waarom én hoe?
  • wat als het (even) niet vanzelfsprekend gaat? Tips en ideeën.
• Positief pedagogisch begeleiden: waar komt (ongewenst) gedrag vandaan?

Dag 2

• Korte terugblik + bespreken oefening in de klas
• Positief pedagogisch begeleiden
  • Oorzaken (ongewenst) gedrag
  • Straffen en belonen: waarom (niet)?
  • Alternatieven voor straffen en belonen
  • Bespreken casus van de deelnemers
• Taal- en denkstimulerende interacties
  • Nieuwe inzichten over meertaligheid, impulsen, gesprekken voeren, spreektijd benutten, etc. (Met video-voorbeelden van hoe dat ook kan bij bv taalzwakke of stillere kleuters)
• Slot: terugblik en vooruitblik

Enkele reacties naar aanleiding van deze nascholing vorig jaar:
“Door ervaring in het werkveld hebben we als leerkracht al heel wat kennis. Vanuit wat we weten krijgen we nieuwe inzichten om uit te proberen. Er worden voorbeelden gegeven waardoor we andere mogelijkheden zien die we kunnen uitproberen in de klas om de interacties met onze kinderen te versterken.”

“Geen droge theorie, er kwamen veel praktijkvoorbeelden aan bod en er was ruimte om ervaringen te delen.”

“Je voelt dat de docenten kennis hebben van het gebeuren in de kleuterklas. Wat ze vertellen klinkt herkenbaar, wat ze ons willen bijbrengen is haalbaar. Eventuele twijfels of bezorgdheden van leerkrachten konden besproken worden.”

Doelstellingen

Na deze vorming ken je:

• sterke affectieve interacties: hoe je van elke klas een warme omgeving kan maken voor elk kind en goede relaties kan opbouwen met individuele kinderen;
• sterke pedagogische interacties: zonder straffen of belonen omgaan met ongewenst of moeilijk gedrag in de klas;
• sterke ontwikkelingsgerichte interacties: de denk- en taalontwikkeling van kleuters verdiepen en verbreden.

Doelgroep

Kleuterleerkrachten en zorgcoördinatoren

Begeleiding

Eva Dierickx is kleuterleerkracht en onderwijskundige. Momenteel werkt ze als onderzoeker en lerarenopleider aan de AP Hogeschool te Antwerpen. Hierbij kan ze gebruik maken van haar praktijkervaring in de kleuterklas. Artikels van haar hand verschenen onder meer op ‘Kleutergewijs’ en in de tijdschriften ‘Het Jonge Kind’, ‘Kleuters & Ik’ en ‘Zorgbreed’. Je vindt haar op instagram onder ‘De klas van Eva’.

Astrid Koelman is onderwijspedagoog en leraar basisonderwijs. Ze werkte als kleuterjuf in Nederland, en verhuisde in 2005 naar België, om daar als docent in de lerarenopleiding nieuwe leraren te inspireren. Momenteel is ze als onderzoeker en beleidsondersteuner verbonden aan de AP Hogeschool in Antwerpen, waar ze zich vooral richt op onderwerpen als zelfsturing, motivatie, verbinding en zelfdeterminatie.

Praktisch

Cursusmateriaal en lunch inbegrepen
Inclusief handboek ‘Kleuterleerkracht’.

Verwachte voorbereiding door deelnemer

Voorbereiding voor tweede lesdag wordt besproken op lesdag één.