Prof aan het woord: Het zelve volk, ‘t zelve in tael - of niet? De opkomst van ‘standaard’ Nederlandse spreektaal - afgelast

Hoe ontwikkelde het Nederlands zich in de loop der eeuwen tot de op twee na grootste Germaanse taal? Samen met professor Stegeman exploreer je hoe dit proces doorheen de eeuwen verlopen is.

Programma

Het Nieuwnederlands ontwikkelde zich vanaf de 16^de eeuw tot een geschreven cultuurtaal in alle Nederlandstalige gewesten. Ondanks de scheiding tussen Noord en Zuid,  bezegeld door de Unie van Atrecht resp. de Unie van Utrecht in 1579, zou het geschreven Nederlands zich in het hele Nederlandse taalgebied tot een in vrij grote mate gestandaardiseerde schrijftaal ontwikkelen. Was zo de wens Het zelve volk, ‘t zelve in tael, die Jan Baptist Chrysostomus Verlooy in 1788 uitte, in zijn tijd eigenlijk al vervuld? Varianten van een Nederlandse spreektaal zonder dialectische kenmerken kwamen geleidelijk in de 19^de eeuw op. Het spreken van ‘Algemeen beschaafd Nederlands’ was toen echter nog geen gemeengoed zoals o.a. blijkt uit het taalgebruik van acteurs uit die tijd. Pas in de eerste helft van de 20^ste eeuw vindt een doorbraak van een dialect vrije spreektaal in Nederland plaats, in België neemt het gebruik van gesproken Algemeen Nederlands nog later, na 1945, toe.

these 1: De geschiedenis van de Nederlandse taal verdient meer aandacht in het vervolgonderwijs.

these 2: In het vervolgonderwijs kan de geschiedenis van het Nederlands gemakkelijk worden geïntegreerd in de lessen Nederlands en in het studiemateriaal.     

Doelgroep

Leerkrachten Nederlands

Begeleiding

Jelle Stegeman studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Gemeente Universiteit van Amsterdam en Duitse taal- en letterkunde aan de Universität Zürich. Aan deze universiteit promoveerde hij cum laude. Hij doceerde aan het internationale Institut Montana Zugerberg, werd hoofd van de Nederlandse afdeling van de Dolmetscherschule Zürich en later hoogleraar Neerlandistiek aan de Universität Zürich. Ook gaf hij colleges aan de universiteiten van Bazel, Bern en Leiden. Zijn publicaties betreffen contrastieve syntaxis,  taalverwerving, vertaalwetenschap, receptie-onderzoek m.b.t. Max Havelaar en geschiedenis van het Nederlands.

Praktisch