GO ALL for learning SO! Gedeeld Onderwijskundig en trAnsformationeel Leiderschap versterken via Leergemeenschappen, gericht op preventie en remediëring van leerachterstanden

Gratis professionaliseringstraject voor schoolleiders met de steun van de Vlaamse Overheid

In dit tweejarig traject krijg je de kans om je als team te professionaliseren op het vlak van onderwijskundig en transformationeel leiderschap. Preventie en remediëring van leerachterstanden binnen het bredere kader van leerlingenbegeleiding vormt hierbij de inhoudelijke focus. Je zoomt in op de wisselwerking met HRD- en professionaliseringsbeleid. Dit alles krijgt steeds zijn fundament vanuit wetenschappelijk onderbouwde kaders. Als schoolleider maak je verder intens kennis met kaders om zelf collectief te leren en collectief leren te stimuleren. Je doet dit vanuit je mogelijke rol als architect, inspirator en als coach-the-coach. Krachtig onderwijskundig leiderschap link je tot slot aan het creëren van structuren inzake individueel waarderend coachen en aan het bewaken van draagkracht, ook bij jezelf als leider.

Via een beginsituatieanalyse en zelfevaluatie leer je jouw noden als schoolleider benoemen om vervolgens over te gaan tot het formuleren van acties die inspelen op deze noden. Je krijgt hierbij inzichten aangereikt die aanzetten tot ‘out-of-the-box’ denken, (sociaal) stimuleren tot actie, samen school maken en hierbij verwachtingen stellen. Het werken met een leergemeenschap van schoolleiders (LGSL) en een leergemeenschap van leerlingenbegeleiders (LGLB) vormt de structuur waarin je dit bereikt. We maken hierbij gebruik van open intervisie-methodieken in evenwicht met het inbrengen van doelgerichte ontwerpprincipes. Het omzetten naar de praktijk wordt ondersteund door peer coaching en individuele coaching. Via dit traject werken we dus zowel op het niveau van jouw persoonlijke leiderschapsontwikkeling, op het niveau van het algemene schoolbeleid als op het niveau van praktijkgerichte acties, samen met je schoolteam.

Dit professionaliseringstraject kan rekenen op de gebundelde expertise van de nascholingscentra CNO/CVA, verbonden aan UAntwerpen, CEGO Leuven, Onderwijsnetwerk van Stad Antwerpen en verschillende docenten met eigen en elkaar versterkende expertise.

Programma

Jaar 1 (2021-2022)

Opleidingsdag 1: Leiderschapsontwikkeling, schoolontwikkeling en gedeeld onderwijskundig en transformationeel leiderschap

Een warme kennismaking, een breed (reflectie)kader als basis voor het totale ontwikkeltraject, opstart van 360° feedback en persoonlijke leiderschapsontwikkeling. De 360° feedback steunt enerzijds op het bevragen van het schoolteam en van leerlingen, anderzijds op het aangaan van ‘beste zelf’ gesprekken hierover.

Opleidingsdag 2: Leerlingenbegeleiding en leerzorg met aandacht voor preventie en remediëring van leerachterstanden

Werken aan brede basiszorg als fundament voor preventie van leerachterstanden, vanuit een ontwikkelingsgerichte benadering. Wisselwerking met verhoogde zorg en remediëring.

Opleidingsdag 3: Leiderschapsontwikkeling, visieontwikkeling en gedeeld onderwijskundig en transformationeel leiderschap, gelinkt aan specifieke onderwijskundige thema’s met als casus leerlingenbegeleiding en leerzorg

Processen van participatieve visieontwikkeling en strategische planning. Verdieping (reflectie)kader opleidingsdag 1, linken leggen met eigen schoolcontext in wisselwerking met informatie uit 360° feedback en persoonlijke leiderschapsontwikkeling, samen brainstormen over mogelijke acties.

Opleidingsdag 4: De wisselwerking tussen onderwijskundig beleid, HRD beleid en werken met leergemeenschappen

Concreet leergemeenschappen opstarten, ontwikkelen, ondersteunen en wisselwerken met het beleidsteam. Opstarten van de Leergemeenschap Leerlingenbegeleiders.

Opleidingsdag 5: Transformationeel leiderschap, waarderend coachen en HRD beleid

Nadruk van deze dag ligt op de wisselwerking tussen leiderschapsstijl, leiderschapsontwikkeling, waarderend coachen en HRD beleid. Er zal gewerkt worden met de ‘beste zelf’ gesprekken gelinkt aan de 360° feedback.

Wisselwerking met leergemeenschapen en individuele coaching

De activerende en inspirerende opleidingsdagen rond elk van deze thema’s worden verder verdiept, geconcretiseerd en praktijkgerichter gemaakt via leergemeenschappen van schoolleiders (LGSL) en van leerlingenbegeleiders (LGLB). Deze zijn gericht op zowel informeel leren van elkaar, als op gefocuste co-creatie. Naast deze ondersteunende peer coaching, zowel binnen de school zelf als tussen scholen, bieden we bijkomend de mogelijkheid tot coaching op individueel schoolniveau.

Doelstellingen

1. Het versterken van het onderwijskundig leiderschap van schoolleiders, specifiek met het oog op preventie en remediëring van leerachterstanden: o.a.

• het professionaliseringstraject inspireert de schoolleiders i.v.m.
  • pedagogisch-didactische benaderingen en praktijkvoorbeelden (m.i.v. het inspelen op een grootstedelijke context);
  • relevante processen van participatieve visieontwikkeling en strategische planning gelinkt aan specifieke onderwijskundige thema’s (zelfevaluatie, prioriteitenbepaling, strategische planning, participatieve aanpak en formulering van kritische succesfactoren);
  • de wisselwerking tussen onderwijskundig beleid, HRD-beleid (inclusief professionaliseringsbeleid) en het werken met leergemeenschappen;
  • een HRD-beleid dat voortdurend het welbevinden en de draagkracht van het schoolteam bewaakt;
• het professionaliseringstraject ondersteunt de schoolleiders bij
  • het vertalen van inzichten naar een onderwijskundig beleid met de focus op preventie en remediëring van leerachterstanden via processen van participatieve zelfevaluatie en strategische planning;
  • het concretiseren naar de klas- en begeleidingspraktijk met specifieke aandacht voor brede basiszorg, preventie en remediëring van leerachterstanden en het inspelen op de diversiteit in een grootstedelijke context;
  • het co-creatief vormgeven van het onderwijskundig beleid in de eigen school onder meer via vormen van leergemeenschappen
  • hun persoonlijke leiderschapsontwikkeling in interactie met het voeren van een schoolbeleid

2. Het uitbouwen van een proces van collectief leren, niet enkel als doel en inhoud, maar ook als methodiek:

• het professionaliseringstraject inspireert de schoolleiders inhoudelijk m.b.t. het proces van collectief leren;
• het professionaliseringstraject beoogt het opstarten en ontwikkelen van duurzame leergemeenschappen van schoolleiders en van leerlingenbegeleiders die – indien gewenst – na afloop van het project zelfgestuurd actief kunnen blijven;
• het professionaliseringstraject beoogt het opstarten en ontwikkelen van duurzame leergemeenschappen, die naast het stimuleren van informeel leren van elkaar, ook focussen op gerichte co-creatie (het leren verankeren in beleid en actie).

Doelgroep

In eerste instantie richten we ons op bestaande scholengroepen. Zo kunnen we gericht inspelen op de specifieke mogelijkheden die dit samenwerkingsverband kan geven inzake een gezamenlijk gevoerd HRD/professionaliserings-/onderwijskundig beleid. Daarnaast zijn ook groepen van scholen uit verschillende regio’s welkom. De experten gaan aan de slag met de al dan niet reeds bestaande samenwerkingsverbanden waarbinnen de deelnemende scholen zijn ondergebracht.

We richten ons in dit traject specifiek op scholen uit het (Buitengewoon) Basisonderwijs en uit het (Buitengewoon) Secundair Onderwijs. We staan hier expliciet open voor groepen scholen uit verschillende netten, contexten (stedelijk, ruraal) en regio’s.

We voorzien intakegesprekken om te toetsen welke verwachtingen de scholen hebben, of er aan deze verwachtingen kan worden voldaan en of er voldoende betrokkenheid is bij de scholen om het opleidingstraject op de beoogde intensieve wijze te volgen. Indien dat het geval is tekenen de betrokken (coördinerend) directeur(s) na dit intakegesprek een engagementsverklaring. Aangezien we de kwaliteit van dit traject goed wensen op te volgen, vragen we in dit engagement ook aan de scholen om akkoord te gaan met deelname aan bevragingen, noteren en bijhouden van reflecties, e.a.

Per school neem je minstens 2, max. 3 deelnemers op in het traject: de schoolleider met eindverantwoordelijkheid, een lid van het schoolteam die in sterke mate het beleid inzake leerlingenbegeleiding aanstuurt, een lid van het schoolteam met sterke interesse in schoolbeleid die de taken van de schoolleider beter wil leren kennen. Zo kunnen de inzichten dankzij het delen van leiderschap beter en sneller geïmplementeerd worden. Een lid van het schoolteam met mogelijke directie-ambities betrekken bij dit project kan extra opportuniteiten bieden zoals een beleidsgerichte job shadowing.

Begeleiding

Voorstelling leden van het GO ALL-team:

Nicole Coveliers - praktische organisatie van alle sessies en administratieve opvolging

Nicole is al vele jaren contractuele secretariaatsmedewerker bij Centrum Nascholing Onderwijs (CNO). Zij ondersteunde administratief de laatste prioritaire nascholingsprojecten die CNO mocht uitvoeren.

Nancy Dedeurwaerder – coach SO

Nancy heeft een ruime achtergrond in zorg en onderwijs, via een bachelor verpleegkunde en een master onderwijsmanagement. Ze heeft zich verdiept in waarderend onderzoek, deep democracy, inzetten van MBTI en talentontwikkeling. Ze is al 25 jaar in het onderwijs werkzaam, 16 jaar in de rol van directeur waarvan nu 8 jaar als algemeen directeur van de scholengroep Rhizo. Daarnaast is ze verbonden aan Domo de refontiro als procesbegeleider.

Peggy De Prins - docent

Peggy is professor aan de Antwerp Management School (AMS) en is pionier op het vlak van duurzaam HRM en duurzame arbeidsrelaties. Zij coördineert en werkt mee aan HRM-opleidingen voor verschillende doelgroepen. Zij is als onderzoeker verbonden aan het Expertise Centrum “Next Generation Work”. Peggy De Prins is docent bij CNO en Centrum Voor Andragogiek (CVA).

Ludo Heylen – docent, coach BaO

Ludo is directeur van CEGO Vorming en Consult. Hij is ook als wetenschappelijke medewerker betrokken bij diverse onderwijsprojecten van KU Leuven. Hij is intensief bezig met activerende werkvormen, breed evalueren, differentiatie en talentontwikkeling en legt daarbij steeds de band met gelijke onderwijskansen. Hij is ook internationaal actief als onderwijsconsultant. Ludo is docent voor CNO en voor CVA.

Koen Marichal – lid co-creatieteam, docent, coach BaO en SO

Koen draagt als expert, spreker en docent bij tot een eigentijdse invulling en ontwikkeling van leiderschap in organisaties. Hij is verbonden aan AMS en gastdocent bij onder meer Tias en SIOO. Koen is  co-auteur van onder meer “De kleren van de leider” (2017), “Naar gedeeld leiderschap” (2018) en “Leading from the middle” (2020). Hij is ook bezieler van Stalla, een initiatief ter ondersteuning van schoolleiderschap in transitie. Koen Marichal is docent bij CNO en CVA.

Marc Mathijssen – coach BaO

Marc werkte als leerkracht in gewoon en in buitengewoon basisonderwijs, nadien als nascholer en pedagogisch begeleider in het vrij onderwijs in de regio Antwerpen en deed daarbij de coördinatie voor de opleiding van beginnende schoolleiders. Was ook verbonden aan Karel de Grote-Hogeschool in de Banaba-opleiding zorg en remediërend leren. Momenteel met pensioen maar onder meer nog werkend voor Cego.

Luc Pierrart – organisatorisch projectleider GO ALL for learning

Luc is sinds 2018 directeur Centrum Nascholing Onderwijs (UAntwerpen) en was voordien 30 jaar lang actief in het secundair onderwijs, als leerkracht Frans, leerlingenbegeleider en de laatste acht jaar als adjunct-directeur en directeur van de derde graad. Hij gaf ook meerdere nascholingen CNO en voor andere professionaliseringscentra.

Wouter Schelfhout – inhoudelijk projectleider GO ALL for learning, lid co-creatieteam, docent, coach Bao en SO

Wouter heeft een rijke ervaring in het onderwijs als leerkracht, beleidsmedewerker, onderwijsinspecteur. Momenteel is hij als lerarenopleider verbonden aan de Antwerp School of Education – FSW - Universiteit Antwerpen, waar hij praktijkonderzoek doet naar het optimaliseren van (digitale) onderwijsleerprocessen, school- en professionaliseringsbeleid, schoolontwikkeling. Hij ondersteunt scholen vanuit GO ALL for learning®.  Hij is auteur van onder meer het boek “Team school. Leergemeenschappen creëren in onderwijs” (2019). Wouter is docent bij CNO en CVA, voorzitter van onderzoeksgroep Didactica en voorzitter van de CNO-werkgroep ‘economie - recht’. Hij is lid van de Algemene Vergadering van CNO.

Pieter Sprangers – docent, coach SO

Pieter is academisch werkzaam als wetenschappelijk onderzoeker en docent bij onder meer Karel de Grote Hogeschool, Universiteit Antwerpen en IADE creative university. Verder werkt hij als ondernemer bij ‘Domo de refontiro’. Daar werkt hij als onderwijsdesigner, procesbegeleider en opleider in onder meer onderwijsorganisaties. Pieter heeft een rijke ervaring in het onderwijs als leraar, docent en directeur. Pieter is tenslotte (co-)auteur van diverse boeken waaronder “Team School”, “Edushock” en “Your guide to delight”. Pieter is docent bij CNO en CVA.

Elke Struyf – docent

Elke is als gewoon hoogleraar onderwijswetenschappen verbonden aan de Antwerp School of Education en het departement Opleidings- en Onderwijswetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Ze was betrokken bij tal van onderzoeken naar zorg op school in Vlaanderen. Elke is voorzitter van de Bestuursraad en de Algemene Vergadering van CNO, voorzitter van de CNO-werkgroep ‘socio-emotionele begeleiding’ en docent bij CNO. Zij is auteur van verschillende boeken over geïntegreerde leerlingenbegeleiding.

Els Tanghe - lid co-creatieteam, projectmedewerker GO ALL

Els als lerarenopleider verbonden aan de Antwerp School of Education van de Universiteit Antwerpen en inhoudelijk coördinator bij CNO. Ze geeft vakdidactiek gezondheid en welzijn bij AP Hogeschool. Ze heeft heel wat jaren onderwijservaring in zorgopleidingen en in de lerarenopleiding, was mentor-coach, coördinator van een specifieke lerarenopleiding in een Centrum voor Volwassenenonderwijs en geeft nascholingen. Ze is co-auteur van boeken over didactiek (2021). Els zal als projectmedewerker de kwaliteitsopvolging van het traject op zich nemen.

Tommy Van Looy – coach SO

Tommy is Expert coaching – Onderwijsbeleid stad Antwerpen. Zijn opdracht als projectleider binnen TV/onderwijs bestaat erin om scholen meer te laten groeien in hun gedeeld leiderschap, gezamenlijke doelgerichtheid, commitment en het installeren van een feedbackcultuur binnen hun organisatie. Om dit te realiseren coacht, traint en ondersteunt hij directies, begeleidt schoolteams in deze transitie en organiseert intervisie en supervisie voor directies en middenkader. Zijn inspiratie haalde hij voornamelijk uit Inspirerend coachen van Jef Clement en Deep Democracy van Hummus vzw.

Praktisch

Dit traject loopt over twee jaar en is gratis met de steun van de Vlaamse Overheid.

Lunch is inbegrepen bij de inspiratiesessies. Exacte locatie wordt steeds via mail meegedeeld.

De leergemeenschappen vinden - na onderlinge afspraak met de betrokken directeurs - online en/of fysiek (bijv. om beurt in één van de scholen van het samenwerkingsverband) plaats.

De individuele coaching-sessies vinden digitaal plaats.

Inlichtingen bij:

Nicole Coveliers, 03 265 25 41, Nicole.coveliers@uantwerpen.be, voor administratieve vragen

Wouter Schelfhout, 03 265 97 42, wouter.schelfhout@uantwerpen.be, voor inhoudelijke vragen