Historische begrippen en structuurbegrippen aanleren (Reeks: Sleutels tot historisch denken)

Historische begrippen en structuurbegrippen stellen leerlingen in staat historisch fenomenen en processen te beschrijven. Ze vormen de essentiële basiskennis die leerlingen nodig hebben bij andere aspecten van historisch denken. Deze kennis hebben leerlingen nodig om historische bronnen te kunnen lezen en om historische beeldvorming te begrijpen. In deze nascholing verdiepen we ons in de didactische aanpak gericht op het aanleren deze basisbegrippen binnen de geschiedenisles.

Deze nascholing maakt deel uit van de reeks ‘Sleutels tot historisch denken’ (zie hieronder) over historisch denken en historisch bewustzijn.

Programma

In het eerste deel van de nascholing onderzoeken we aan de hand van concrete voorbeelden het belang van historische begrippen en structuurbegrippen. Je leert overwegen welke begrippen meer of minder belangrijk zijn. Je krijgt handvaten aangereikt om zelf en in je vakgroep keuzes te maken en te bepalen welke historische begrippen en structuurbegrippen je wil aanleren. Ook besteden we aandacht aan de didactische principes die je kan hanteren bij het aanleren van deze begrippen. We overlopen wetenschappelijk onderbouwde ontwerpprincipes en je vertaalt deze in kleine groepjes naar je eigen lespraktijk.

Doelstellingen

Na het volgen van de nascholing

• kan je het belang van historische basiskennis [begrippen, structuurbegrippen] voor historisch denken toelichten
• kan je je eigen selectie maken van begrippen maken voor je leerstofkeuzes en deze verantwoorden
• ken je wetenschappelijk onderbouwde ontwerpprincipes voor een didactiek van historische begrippen
• vertaal je deze principes naar je eigen lespraktijk

Doelgroep

Deze nascholing behoort tot de reeks ‘Sleutels tot historisch denken’. Deze reeks nascholingen is gericht op leerkrachten geschiedenis in het secundair onderwijs en studenten uit de lerarenopleiding geschiedenis. Het kan ook interessant zijn voor leerkrachten PAV en MAVO en voor alle andere leerkrachten die werken aan de sleutelcompetenties met betrekking tot historische bewustzijn.

Begeleiding

Wouter Smets was gedurende tien jaar leraar geschiedenis. Hij doceert didactiek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en is lerarenopleider aan de Karel de Grote hogeschool in Antwerpen. Wouter Smets is tevens co-auteur van de publicatie ‘Sleutels tot historisch denken. Handboek vakdidactiek geschiedenis’.

Praktisch

Deze nascholing werd vroeger reeds aangeboden door CNO, onder de titel ‘Historisch begripsleren en structuurbegrippen’

Het handboek vakdidactiek geschiedenis ‘Sleutels tot historisch denken’ (winkelwaarde 35 euro) vormt het cursusmateriaal voor deze nascholing en is inbegrepen in het inschrijvingsgeld.
Indien het boek reeds in je bezit is (of komt), ontvang je een korting.

Goed om te weten

Reeks ‘Sleutels tot historisch denken’

Hoe laat je je leerlingen inzicht verwerven in historische begrippen? Hoe reflecteer je met je leerlingen over concepten als ‘causaliteit’ of ‘agency’?  Welke plaats krijgen historische vragen in je les geschiedenis? Hoe laat je je leerlingen redeneren met en over historische bronnen? Deze en vele andere vragen vormen de leidraad van deze nascholingsreeks ‘Sleutels tot historisch denken’, gebaseerd op het gelijknamige handboek voor vakdidactiek geschiedenis.

Als leerkracht geschiedenis moet je over een rijke vakdidactische kennis beschikken om effectieve lessen te kunnen voorbereiden. Het is daarom van cruciaal belang dat je een goed begrip hebt van wat historisch bewustzijn inhoudt, alsook van de moeilijkheden die leerlingen daar vaak bij ervaren. Een rijk arsenaal aan strategieën en werkvormen is nodig om op een effectieve manier historisch bewustzijn aan te leren.

Deze nascholingsreeks biedt een overzicht van recente inzichten uit het internationale wetenschappelijke vakdidactisch onderzoek en illustreert deze met bruikbare praktijkvoorbeelden.

Andere nascholingen die deel uitmaken van de reeks 'Sleutels tot historisch denken':

• Historisch leren denken: Een doelgerichte aanpak: uacno.be/24GES054A
• Historisch denken evalueren: www.uacno.be/24GES057A
• Kritisch reflecteren met en over bronnen: www.uacno.be/24GES034B
• Erfgoed en geschiedenisonderwijs integreren: www.uacno.be/24GES056A
• Het contextualiseren en beargumenteren versterken: www.uacno.be/24GES055A