Omgaan met (cyber)pesten in het lager en secundair onderwijs

Pesten tussen leerlingen blijft veel leerkrachten en schoolteams zorgen baren. Nu pesten alsmaar vaker met smartphone of computer gebeurt, is de uitdaging een stuk ingewikkelder geworden. Leerkrachten zijn onzeker over de technologische kant van de zaak en vragen zich af in hoeverre dit een taak is voor de school. 

In deze cursus vertrekken we vanuit het standpunt dat alle (cyber)pesten dat impact heeft op de onderlinge relaties tussen leerlingen, best (ook) vanuit de school opgevolgd wordt. Enkel zo kan het schoolteam zorgen voor een veilig schoolklimaat voor iedereen. Dit zal maar lukken als de school hierin nauw samenwerkt met ouders en andere opvoedverantwoordelijken. 

In deze opleiding krijg je een totaalbeeld van de mogelijkheden die je als school hebt om pesten en cyberpesten aan te pakken en te voorkomen, gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek. Ze is zowel gericht naar individuele leerkrachten die hun kennis over pesten en cyberpesten willen updaten als naar schoolteamleden die op zoek zijn naar ideeën voor een schoolbeleid rond (cyber)pesten. Alle aangereikte ideeën komen samen in enkele heldere kaders met bruikbare handvatten voor de school- en klaspraktijk.

Programma

Lesdag 1

• Wat is pesten en wat is het niet? De relatie tussen “klassiek” pesten en cyberpesten. Het ontstaan en escaleren van (cyber)pesten;
• Waar ligt de verantwoordelijkheid van de school? Waakzame zorg als concrete invulling van deze verantwoordelijkheid. Het belang van samenwerking met ouders en andere opvoedverantwoordelijken;
• Hoe kan je (cyber)pesten zo snel mogelijk detecteren?
• Reageren wanneer je geconfronteerd wordt met (cyber)pestgedrag. Welke stappen zijn nodig? Wie betrek je daarbij? Welke risico’s en valkuilen zijn er en hoe kan je ze vermijden? Een overzicht.

Lesdag 2

• Het voorkomen van (cyber)pesten: maatregelen die je op school-, klas- en individueel niveau kan nemen om de kans op (cyber)pesten te verkleinen, gebaseerd op de preventiepiramide (Johan Deklerck);
• Kapstokken voor de uitbouw van een systematisch schoolbeleid rond pesten;
• De rol van medeleerlingen bij het ontstaan en stoppen van (cyber)pesten;
• Samenwerken met ouders en andere opvoedfiguren bij het aanpakken en voorkomen van pesten;
• Stappenplan “pesten aanpakken” (curatie), toegepast op concrete casussen: inschatten van de ernst van een situatie, betrekken van diverse actoren, de keuze van concrete acties om pesten te stoppen, opvolgen van de situatie.

Werkwijze

Korte theoretische inleidingen en oefeningen wisselen elkaar af. Er is voldoende ruimte voor vragen en bespreking van eigen casuïstiek.

Doelstellingen

Na het volgen van de nascholing

• verwerf je inzicht in de kenmerken van (cyber)pesten en leer je hoe je het kan detecteren;
• leer je een aantal technieken toepassen om (cyber)pesten effectief te stoppen;
• leer je kritisch beoordelen welke aanpak het meest geschikt is in wélke (cyber)pestsituatie;
• ontdek je wat je kan doen om (cyber)pesten op school te voorkomen;
• verwerf je inzicht in de uitbouw van een systematisch schoolbeleid rond pesten.

Doelgroep

Leerkrachten, leerlingenbegeleiders, opvoeders, (zorg)coördinatoren, beleidsondersteuners, directeurs en CLB-medewerkers lager en secundair onderwijs.

Begeleiding

Hilde Leonard, zelfstandig nascholer, gespecialiseerd in omgaan mét en voorkomen vàn allerlei vormen van ‘moeilijk’ gedrag van kinderen en jongeren en het versterken van sociale vaardigheden. Initiatiefnemer van het Vormingsnetwerk Nieuwe Autoriteit en Geweldloos Verzet op school. 

Praktisch

Cursusmateriaal en lunch inbegrepen