Opleiding taalanker: word de dynamische spil van taalbeleid op je school

Cijfers liegen er niet om. De beheersing van het Nederlands in het secundair onderwijs daalt enorm. Vanuit de Vlaamse Overheid krijgen scholen de opdracht een krachtig taalbeleid uit te werken en te implementeren in de schoolstructuur om de taalvaardigheid van leerlingen te versterken en de prestatiekloof op basis van achtergrondkenmerken te overbruggen. Maar hoe creëer je een taalbeleid dat de taalontwikkeling van de leerlingen bevordert én dat gedragen wordt door alle leerkrachten?

Vertrekkend vanuit wetenschappelijk onderzoek vertalen we deze inzichten naar voorbeelden uit verschillende vakgebieden. Zo krijg je handvaten en inzichten mee op basis waarvan je met jouw team een bruikbaar actieplan kan opbouwen, dat de (door)start kan zijn van een adequaat en schoolspecifiek taalbeleid dat door alle collega’s gedragen wordt.

Programma

Tijdens dit driedaags traject richten we ons zowel op school- als klasniveau. De rode draad doorheen deze drie dagen zijn de 6 bouwstenen uit de Praktijkgids van de Universiteit Antwerpen, Thomas More en Odisee (www.taaltrajecten.be). Via realistische cases gaan we in dialoog met elkaar over goede klaspraktijken. We kijken naar beleidsmatige keuzes voor taalmonitoring, ondersteuningsmodellen en professionalisering. We gaan ook na hoe jij, als taalanker, hierin een coachende rol kan spelen. Vervolgens zoomen we in op de praktijk en laten we ervaringsdeskundigen aan het woord die hun gelopen proces en realisaties op het vlak van taalbeleid delen. In elke sessie krijg je volop ruimte om uit te wisselen met collega’s.

Dag 1: Schoolniveau: Taalintegratieproject en verankering op de klasvloer

Hoe begin je aan het uitdenken van een cyclisch en schoolspecifiek taaltraject voor leerlingen die extra taalsteun nodig hebben? Hoe kan je het team hiervoor begeesteren? Welke keuzes maak je in het meerlagige ondersteuningsmodel? Welke begeleiders zet je in voor de verschillende lagen? Welke succesvolle externe samenwerking(en) kan je aangaan? Welke beleidskeuzes implementeer je na een screening ? Hoe kan je die keuzes verankeren op de klasvloer? Hoe zorg je voor evaluatie en borging van je taalontwikkelingsbeleid? We geven een kader waar je in je eigen schoolpraktijk mee aan de slag kan, op basis van de Praktijkgids.

Dag 2: Je coachende rol als taalanker naar je team

Tijdens deze sessie sta je stil bij je coachende rol als taalanker en bij weerstanden en hindernissen waar je mee te maken krijgt bij de realisatie van het project. Je wordt je bewust van de impact hiervan op de motivatie van jezelf, collega's en het team om veranderings- en groeiprocessen vorm te geven. Je oefent coachings- en gespreksvaardigheden om weerstand bespreekbaar te maken waardoor de intrinsieke motivatie bij je teamleden weer meer ruimte kan krijgen.

Dag 3: Scholen aan het woord, focus op de praktijk

Je beheerst nu de achterliggende theorieën en je bent klaar om evidence-informed aan de slag te gaan, maar hoe begin je eraan? Op deze derde dag van de opleiding exploreer je aan de hand van praktijkvoorbeelden op welke manier je jouw taak als taalanker met zelfvertrouwen aan kan vatten of hoe je een frisse wind kan laten waaien door het huidige taalbeleid.

Doelstellingen

Na het volgen van dit nascholingstraject…

• heb je inzicht in de zes bouwstenen voor een doeltreffend taaltraject en kan je die adequaat inzetten in jouw schoolpraktijk;
• breng je de schooleigen taalkenmerken in kaart en start je vanuit deze beginsituatie met het opzetten van een passend taaltraject;
• identificeer je de leerlingen die extra taalsteun nodig hebben en bied je hen een gepaste aanpak in een meerlagig ondersteuningsmodel aan;
• maak je gebruik van een PDCA-cyclus om je taaltraject te verankeren en de successen te borgen;
• heb je inzicht in meertaligheid en kan je dit effectief inzetten bij de aanpak van Nederlandse taalleerders;
• kan je als ankerfiguur aan het schoolteam uiteenzetten waarom taal en aandacht voor schoolse taalvaardigheid veel ruimer is dan het gebruik van AN, de juiste spelling, de correcte BIN-normen…;
• kan je bij de collega’s met voorbeelden illustreren waarom taal niet alleen een zaak is van de leraren Nederlands, maar een opdracht is van alle leraren;
• kan je de collega’s warm maken voor taalgericht vakonderwijs en de drie kenmerken ervan (contextrijk, taalsteun, interactie) met inspirerende voorbeelden illustreren;
• kan je het taalvaardigheidsonderwijs bij Nederlands en het taalgericht vakonderwijs in de niet-taalvakken optimaal op elkaar afstemmen, zodat je je collega’s kan coachen om taallessen inhoudrijker en vaklessen taalrijker te maken;
• zet je de tools die bestaan om leerlingen taalvaardiger te maken adequaat in op school;
• kan je als ankerfiguur de vertaalslag maken naar een schooleigen talenbeleidsplan met concrete acties en maatregelen en op maat van de eigen school;
• kan je als ankerfiguur een coachende rol opnemen om je collega’s te ondersteunen in hun dagelijkse taalpraktijk.

Doelgroep

Staat het taalbeleid nog in de kinderschoenen op jouw school of is er nood aan herziening? Dan is dit een traject op jouw maat.

Begeleiding

Tamara Huysmans heeft jarenlange ervaring als leerkracht Nederlands in de 2^de graad D/D-A, departement Agro- en Biotechnologie van Sint Jozef, KOGEKA. Zij geeft daar als taalanker ook mee vorm aan de taalprojecten.

Wim De Breucker is klinisch psycholoog-seksuoloog en heeft ruime ervaring als nascholer op vlak van coaching.

Marleen Vankerckhoven geeft les aan de 2^de graad Nijverheidstechnieken binnen Kogeka. Daarnaast geeft ze de praktijkvakken binnen de lerarenopleiding van Thomas More Kempen, binnen het deeltijdse traject. Werkvormen zoeken die haalbaar zijn en leerlingen ‘doen’ werken is haar tweede natuur. Zij heeft daarnaast een enorme passie voor ‘Leren leren’.

Nina Kegels is leerkracht Nederlands - Engels in het middelbaar onderwijs, ze is de taalcoördinator, de bezieler van de schoolbibliotheek en ze is de schoolbibliothecaris. Ze is tevens één van de drie drijvende krachten achter het Limburgs Netwerk voor Taalcoördinatoren van het KOV.

Praktisch

Cursusmateriaal en lunch inbegrepen