Screenen taalvaardigheid en het vervolg

Sinds enkele jaren zijn scholen verplicht om leerlingen die in het SO instromen te screenen op taalvaardigheid. Welk instrument is daarvoor geschikt? En welke maatregelen kan de school vervolgens nemen om zowel taalsterke als taalzwakkere leerlingen te ondersteunen? Hoe zet je taaltrajecten op?

Programma

We gebruiken de “Toolkit Breed Evalueren” van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming om bestaande screeningsinstrumenten te beoordelen en een schooleigen selectie te maken. We bestuderen het stappenplan dat de Toolkit voorstelt en zetten er een tijdpad bij uit.

Vervolgens maken we nader kennis met Diataal, een wetenschappelijk genormeerd digitaal screeningsinstrument. We gaan na wat de Diataaltoetsen precies meten en wat je met de toetsresultaten kan doen.

Als de leerlingen eenmaal gescreend zijn, schieten we er niets mee op door die resultaten gewoon te klasseren. Op basis van toetssimulaties werken we individuele en klassikale begeleidingstrajecten uit. Op basis van simulaties van Diataal- en andere screeningsresultaten gaan we na welke maatregelen en acties we in elk van de cases kunnen ondernemen. Op schoolniveau bekijken we de nood aan sensibilisering en professionalisering van het leerkrachten- en zorgteam. Op klasniveau gaan we na welke mogelijkheden er zijn van klassikale remediëring, differentiëring, groepsformatie voor coöperatief leren en optimale inzet van didactische werkvormen. Ten slotte, op leerlingniveau beoordelen we welke leerlingen gebaat zouden zijn met individuele remediëring en welke vorm die remediëring dan best zou aannemen. Geregeld zullen we in de cases vaststellen dat voor sommige leerlingen verdere screening op andere terreinen noodzakelijk is. Ook dat brengen we dan in kaart: Wat kunnen we wanneer en hoe doen? Met welke instrumenten?

We bekijken hoe we de taalvaardigheidsvorderingen van leerlingen verder in hun schoolloopbaan kunnen monitoren en bijsturen. Deze screeningsmaatregelen kunnen de aanvang en het evaluatie-instrument van het talenbeleid van de school vormen.

Doelstellingen

De deelnemers:

• kunnen aan hun collega’s duidelijk maken waarom het noodzakelijk is om leerlingen bij de instroom in het secundair onderwijs te toetsen op hun taalvaardigheid Nederlands;
• kennen de Toolkit Breed Evalueren en kunnen ermee aan de slag;
• hebben een gefundeerde keuze gemaakt in valide en betrouwbare screeningsinstrumenten;
• kennen de mogelijkheden van het digitale screeningsinstrument Diataal en kunnen de wetenschappelijk genormeerde Diataalresultaten in een overzichtelijk leesbare tabel omzetten;
• kunnen een Diataaltabel lezen en interpreteren op leerling-, klas- en schoolniveau;
• kunnen deze interpretatie helder en indringend communiceren aan de klassenraad;
• kunnen oplijsten welke taalproblemen, reddende taalsterktes en taaltalenten in de klassen aanwezig zijn;
• kunnen leerlingen met een specifieke taalleerachterstand of –vertraging selecteren om verder te toetsen met gepaste instrumenten;
• kunnen op basis van de uitgebreide brede screening de prioriteiten op het gebied van taalachterstand omzetten in gepaste maatregelen en acties voor klassikale, vakoverschrijdende en individuele aanpak, en er begeleidingstrajecten voor uitzetten;
• kunnen nagaan welke noden het schoolteam heeft aan sensibilisering en professionalisering om zo effectief mogelijk in te spelen op de taalsituatie van leerlingen;
• kunnen het effect van deze trajecten meten via vervolgscreeningen;
• de individuele, klassikale en schoolaanpak en -maatregelen bijstellen op basis van de effectmetingen.

Doelgroep

Talenbeleidscoaches en leden van het talenbeleidsteam, leerlingbegeleiders, leerkrachten, vakcoördinatoren, directeurs en leden van het directieteam.

Begeleiding

Jella Di Perna is zelfstandig nascholer en lector aan de hogeschool PXL. Taal, didactiek en communicatie zijn haar speelterreinen. Voorheen was ze onderzoeker, pedagogisch begeleider en directeur van een secundaire school met bso-tso profiel.

Praktisch

Beperkt aantal deelnemers!

Drank en uitgebreide syllabus inbegrepen.

1 warme maaltijd in het studentenrestaurant: € 10,10 (aanduiden bij inschrijving aub)

Eigen lunchpakket mogelijk.